تحلیل توسعه کالبدی شهرکاشمر به منظور دستیابی به توسعه پایدار

شهر پدیده­ای است که به واسطه فعالیت­های انسانی و طبیعی مدام در حال تغییر در ابعاد مختلف است.  دراین میان، تغییرات کالبدی شهر دارای اهمیت بالایی است که در دو الگوی اصلی پراکنده و  فشرده رخ میدهد. هدف این پژوهش شناخت پایداری یا ناپایداری الگوی توسعه کالبدی شهر کاشمر می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده دراین پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و برای سنجش رشد کالبدی شهر کاشمر، مدل­های کمی ضریب آنتروپی شانون، موران و  هلدرن استفاده شده است. همچنین جهت تحلیل الگوی فضایی پارامترهای رشد شهری از تکنیک اتوکرولیشن فضایی استفاده­گردیده است. نتایج نشان می­دهد که شهر کاشمر از نظر کالبدی، طی بیست سال اخیر، با رشد نسبتا نامناسب و ناکآرآمد روبه­رو بوده است. چنانکه می­توان الگوی رشد پراکنده یا گسترش افقی بی­رویه را برای این شهر متصور شد. ضریب آنتروپی­شانون برای سال­های 1380 و 1390 به ترتیب 36598/1 و 36731/1 می­باشد که نشان از رشد افقی طی یک دهه است. همچنین نتایج مدل هلدرن نشان­میدهد که طی دوره مذکور، از مساحتی که به پهنه شهر کاشمر اضافه گردیده است، از مجموع صددرصد افزایش، 45 درصد ناشی از افزایش جمعیت و 54 درصد ناشی از افزایش سرانه کل شهری است که نشان از ناپایداری رشد کالبدی دارد. نتایج اتوکرولیشن فضایی برای چهار متغیر جمعیت، خانوار، واحدمسکونی و تراکم نیز نشان میدهد که بیشترین عدد شاخص موران مربوط به تراکم، به عنوان یکی از مهمترین عوامل در نحوه توسعه شهر است که نشانگر توزیع خوشه­ای و نرمال نبودن توزیع این متغیر در پهنه شهر می باشد. پایین­ترین شاخص نیز مربوط به خانوار است که به طور نسبی دارای توزیع نرمال­تری است.